Decyzja odnośnie skorzystania przez rodziców po poronieniu lub martwym urodzeniu z przysługujących im praw należy wyłącznie do samych rodziców. Nie są oni zobowiązani do rejestracji dziecka w urzędzie stanu cywilnego (USC), do jego pochówku ani do korzystania z urlopu macierzyńskiego czy okolicznościowego. Jest to wyłącznie prawo rodziców, a nie ich obowiązek. Jeżeli jednak rodzice dziecka będę chcieli skorzystać z przysługujących im praw, w tym prawa do urlopu macierzyńskiego czy zasiłku pogrzebowego, konieczne jest zarejestrowanie dziecka w urzędzie stanu cywilnego.
Karta martwego urodzenia
Żeby móc zarejestrować dziecko w USC, konieczne jest, by została wydana karta martwego urodzenia. Karta martwego urodzenia zostaje wydana, gdy znana jest płeć dziecka. W przypadku, gdy do poronienia doszło na wczesnym etapie i nie jest znana jeszcze płeć dziecka, konieczne jest, aby móc dokonać rejestracji w USC, przeprowadzenie badań genetycznych w celu ustalenia płci dziecka.
Poronienie w szpitalu
W przypadku, gdy do poronienia dochodzi w szpitalu, konieczne jest, by poinformować personel szpitala o chęci rejestracji dziecka w USC. Ta informacja pozwoli personelowi szpitala na zabezpieczenie materiału do przeprowadzenia badań genetycznych w celu ustalenia płci dziecka. Karta martwego urodzenia zostanie wydana dopiero w przypadku, gdy będzie znana płeć dziecka. Zgodnie z przepisami, karty martwego urodzenia nie wydaje się, gdy płeć dziecka jest nieznana .
Poronienie w domu
Gdy do poronienia dochodzi w domu i materiał genetyczny do badania zostanie samodzielnie zabezpieczony przez rodziców dziecka, wskazane jest by zgłosić się do szpitala niezwłocznie po poronieniu i poinformować o tym, że będą przeprowadzane badania w celu ustalenia płci dziecka. To właśnie szpital, do którego zgłosi się kobieta po poronieniu w domu, wydaje kartę martwego urodzenia, która jest potrzebna do rejestracji w USC. Po uzyskaniu wyników badań ustalających płeć dziecka, należy udać się do szpitala z wynikiem w celu wydania karty martwego urodzenia.
Rejestracja w USC
W przypadku poronienia lub martwego urodzenia z Urzędu Stanu Cywilnego otrzymuje się akt urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu. Nie jest wówczas sporządzany akt zgonu.
Akt urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu
Otrzymanie z Urzędu Stanu Cywilnego aktu urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu umożliwia skorzystanie kobiecie ze skróconego urlopu macierzyńskiego czy złożenie wniosku do ZUS o wypłatę zasiłku pogrzebowego po dokonaniu pochówku dziecka.
Ważne regulacje prawne:
Art. 54 ust. 3 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego:
Karta martwego urodzenia zawiera dane wymagane w karcie urodzenia oraz informację, że dziecko urodziło się martwe. Kartę martwego urodzenia przekazuje się kierownikowi urzędu stanu cywilnego w terminie jednego dnia od dnia jej sporządzenia. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie płci dziecka, karty martwego urodzenia nie przekazuje się.
Art. 55 ust. 1 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego:
Zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje się w terminie 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia, a w przypadku gdy dziecko urodziło się martwe – w terminie 3 dni od dnia sporządzenia karty martwego urodzenia.
Art. 48 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego:
Odpis skrócony aktu urodzenia zawiera:
1) nazwisko, imię (imiona) oraz płeć dziecka;
2) kraj, datę i miejsce urodzenia;
3) nazwiska rodowe i imiona rodziców.
Odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, poza danymi o których mowa w ust. 1, zawiera adnotację, że dziecko urodziło się martwe.
Art. 52 ust. 2 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego:
Jeżeli dziecko urodziło się martwe, nie sporządza się aktu zgonu, a sporządza się akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.
Agata Iwanow
Radczyni Prawna
Fundacja Medycyny Prenatalnej im. Ernesta Wójcickiego
Pomoc prawna Fundacji Ernesta:
pomoc.prawna@fundacjaernesta.pl
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa. Artykuł uwzględnia stan prawny, który obowiązuje w dniu publikacji (chyba, że inny stan prawny został wskazany w treści artykułu).
Czy akt urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu wystawia każdy USC czy właściwy terytorialnie tam gdzie doszło do poronienia.
Jeżeli do straty doszło w szpitalu, to właściwy jest USC ze względu na położenie szpitala, jeżeli do straty doszło w domu, to właściwy jest USC, na obszarze którego doszło do straty. Czyli decyduje miejsce, w którym doszło do straty. – Marta, prawniczka
Czy w przypadku martwego urodzenia i chęci zgłoszenia tego do USC, bo określeniu płci, gdy nastąpiło poronienie, konieczne jest wybranie imienia dla dziecka, nawet jeśli było to wczesne poronienie?
Tak, rejestrując dziecko jest konieczne wybranie imienia. Jest ono wpisywane w akcie urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu.
Czy rejestrując dziecko w USC w wyniku poronienia aby otrzymać skrócony urlop macierzyński obligatoryjny jest również pochówek dziecka i złożenie wniosku do ZUS o wypłatę zasiłku pogrzebowego?
Są to niezależne uprawnienia. Aby móc ubiegać się o skrócony urlop macierzyński, nie trzeba dokonywać pochówku i składać wniosku o zasiłek pogrzebowy. Aby starać się o skrócony urlop macierzyński, niezbędna jest rejestracja dziecka w USC i uzyskanie aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Dokonanie pochówku na własny koszt jest natomiast konieczne, aby ubiegać się o wypłatę zasiłku pogrzebowego.
Gdyby miała Pani dodatkowe pytania proszę napisać na adres e-mail: pomoc.prawna@fundacjaernesta.pl.
Czy jak szpital wyda mi jak to określił akt zgonu dziecka, to czy później po poznaniu płci może wydać kolejny dokument czyli Kartę Martwego Urodzenia?
Karta zgonu jest niezależnym dokumentem, który wydawany jest w wersji papierowej. W przypadku poronienia, aby pochować nienarodzone dziecko, wystarczy jedynie odebrać ze szpitala właśnie kartę zgonu – szpital powinien taką kartę wydać na Pani prośbę. Jest ona w takim przypadku wypełniona w części dla administracji szpitala – może Pani wtedy dokonać pochówku (ale nie można starać się o zasiłek pogrzebowy czy też zarejestrować dziecka celem ubiegania się o skrócony urlop macierzyński). Jeśli rodzice chcą skorzystać z pozostałych praw po poronieniu, potrzebna jest rejestracja dziecka w USC oraz właśnie karta martwego urodzenia. W przypadku poronienia nie jest wystawiany akt zgonu tylko akt urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu.
Jeżeli pojawią się dodatkowe pytania/wątpliwości, zachęcamy do kontaktu z naszym działem prawnym pod adresem: pomoc.prawna@fundacjaernesta.pl.
Czy USC ma prawo odmówić wydania aktu urodzenia martwego dziecka, a co za tym idzie nie będzie należne prawo do skróconego urlopu macierzyńskiego? Poronienie nastąpiło przed 12 tyg.
Urząd nie ma prawa odmówić rejestracji dziecka. Jednakże, aby USC mógł dokonać rejestracji, musi zostać wystawiona w szpitalu i przesłana do USC karta martwego urodzenia. Po stracie (poronieniu), jeżeli płeć dziecka jest znana, szpital ma obowiązek wydać kartę martwego urodzenia. Dopiero na podstawie tego dokumentu rejestruje się dziecko w urzędzie stanu cywilnego, który wydaje akt urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się ono martwe. Karta przekazywana jest przez szpital do USC w formie elektronicznej.
Następnie rodzice powinni zgłosić urodzenie dziecka w ciągu 3 dni od wystawienia karty martwego urodzenia. Istotnie, aby móc ubiegać się o skrócony urlop macierzyński, trzeba dokonać rejestracji dziecka. Gdyby miała Pani dodatkowe pytania, proszę napisać na adres e-mail: pomoc.prawna@fundacjaernesta.pl.
Witam, niestety poroniłam. Byłam w szpitalu 3 dni, w trakcie ww. podano mi leki, ale nie udało się zabezpieczyć próbki do badań genetycznych, w tym określenia płci. Ciąg dalszy ronienia nastąpił w domu, gdzie zabezpieczyłam próbkę. Szpital w którym byłam, nie oddaje materiału do analizy płci itd. Mogę to zrobić na własną rękę. W związku z powyższym mam 2 pytania:
1) Czy ww. szpital, może mi odmówić wydania „Karty martwego urodzenia”? Mieszkam w innej miejscowości niż ten szpital, ale wolałabym, by to on wydał mi taki dokument, by nie musieć już nikomu nic tłumaczyć.
2) Kiedy powinnam się zgłosić do Szpitala, tzn. czy przed czy po badaniach badaniach DNA i płci, by otrzymać „Kartę martwego urodzenia”?
Wszelkie dodatkowe wskazówki mile widziane.
Prosimy o przesłanie wiadomości na adres mailowy: pomoc.prawna@fundacjaernesta.pl, gdzie otrzyma Pani odpowiedź na zadane wyżej pytania.